فروپاشی

مدت‌هاسـت که غلطی رایج ترویج و تبلیغ می‌شود که به موجب آن سقوط رژیم پهلـوی محصول توطئه یـا تلاش نیروهـای داخلی یا خارجی بوده اسـت.
بارها در برابر این سـؤال، به‌ویژه از سـوی گروه‌های سـنی جوان، قرار گرفته‌ایم کـه «چرا انقـلاب کردید؟» در متن این سـئوال ایـن پیشفرض وجـود دارد که گروهی از مردم بدون وجود کمترین ایراد یا اشـکال اساسی در رژیم شاه و حتی در حالی‌که آن رژیم در اوج تمدن و اقتدار بود تصمیم گرفتند آن را سـاقط کنند و بـه این ترتیب انقـلاب را آغاز و به انجام رسـاندند.
 برخـلاف این تصور،هدی صابر در «فروپاشی» نشان می‌دهد انقلاب‌ها گزینه‌های انتخاب‌شـدۀ در دسترس نیسـتند که با برنامه‌ریزی قبلی و به‌دقت برگزیده شـده باشـند. انقلاب گزینه در دسترس فعالان اجتماعی نیست تا پس از ارزیابی آن را انتخاب کنند. انقـلاب ممکن اسـت زمانی رخ بدهـد که اغلب مـردم تصور وقـوع آن را هم نمی‌کنند. بنابراین، انقلاب‌ها حاصل اراده‌گرایی محض مردم یا توده‌های انقلابی نیسـتند.
هـدی صابر در این مطالعه ـ که در سال‌های 61 -1360 انجام شده ـ تلاش کرده تا حد ممکن فارغ از تلاش‌ها و تحرکات مخالفان شـاه، با گزارشی مستند از تضادها و بحران‌های نظام پهلوی روند افول قدرت آن رژیم را مورد بررسی قرار دهد. در این بررسی، وی شـرایط جهانی را نیز از نظر دور نداشته است.
هدی صابر پژوهشگر، روزنامه‌نگار، فعال ملی‌مذهبی و از گردانندگان مجله «ایران فردا» بود. وی پژوهش‌های متعددی در زمینه تحولات صنعت نفت در ایران، توسعه اقتصادی غرب، روندهای اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، تحلیل برنامه‌های عمرانی، بودجه و مطالعات فرهنگی و اقتصادی انجام داد. او همچنین در دوره ریاست‌جمهوری مهندس عزت‌الله سحابی در سازمان برنامه، با آن سازمان همکاری می‌کرد.