روزی روزگاری جنگی

«روزی روزگاری جنگی» نوشته مهدی قزلی (-1359) خاطراتی است از دوران دفاع مقدس که در 137 بخش بازگو می‌شود. نویسنده درمقدمه می‌گوید: از بعد از دوران دبیرستان، یعنی از نیمۀ دوم دهۀ هفتاد تا همین امروز به مناسبت‌های مختلف، مواجهۀ زیادی با خاطرات مکتوب و شفاهی جنگ داشته‌ام. تحت تأثیر فضای جنگ و جهاد، کم‌کم بعضی از آنها را بازنویسی کردم، گاهی به عنوان خاطره، گاهی هم برگرفته از خاطره. اوّل فکر کردم باید این نوشته‌ها را دسته‌بندی کرد، اما بعدتر دیدم جنگ هم مثل زندگی درهم است، سواکردنی نیست اشک و لبخندش، ترس و آرامشش، سخت و آسانش... شاید به همین دلیل از هر موضوعی در این کتاب بشود پیدا کرد، به شرط آنکه نخ تسبیح جنگ از میانش بگذرد: مأموریت ما تمام شد، همه آمده بودند جز «بخشی». بچۀ خیلی شوخی بود. همه پکر بودیم. اگر بود، همه‌مان را الان می‌خنداند. دیدیم دو نفر یک برانکارد دست گرفته‌اند و دارند می‌آیند. یک غوّاص هم روی برانکارد بود. شک نکردیم که خودش است. فکر کردیم جسدش را آورده‌اند. تا به ما رسیدند، یک‌دفعه «بخشی» سر امدادگر داد زد: «نگهدار!» بعد جلوی چشم‌های بهت‌زدۀ امدادگرها و ما پرید پایین و گفت: «دستتون درد نکنه، چقدر می‌شه؟» و دوید بین بچه‌هایی که لباس غوّاصی داشتند، گم شد. کلی طول کشید تا از دل امدادگرها دربیاوریم و بفرستیم‌شان بروند.