ورشو 1920 (تلاش نافرجام لنین برای چیرگی بر اروپا)

کتاب «ورشو 1920» نوشته آدام زامویسکی‌ ( -1949)،‌ نویسنده و تاریخ‌نگارآمریکایی است. در فاصله‌ی پایان جنگ جهانی اول و آغاز جنگ جهانی دوم، در اروپا نبردی رخ داد که اهمیت و تاثیرش کم‌تر از نبردهای ماراتون و والترلو نبود. این جنگ تاثیر شگرفی بر تحولات سیاسی دهه‌های 1920و1930، جنگ جهانی دوم و صلح 1945 گذاشت. اما وقایعی که در اوت 1920 در آستانه‌ی دروازه‌های ورشو رخ داد، به رغم جوانب شگفت و سرنوشت‌سازی که داشت، به دست فراموشی سپرده شد. کتاب ورشو 1920 یکی از جدیدترین پژوهش‌ها در این زمینه است. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «بین روسیه و آلمان، لهستان قرار داشت؛ ملتی که در پی بیش از یک قرن سلطه و ستم خارجی تازه استقلال خود را بازیافته و بعید بود که آن را به‌آسانی از کف بدهد. اعتقاد راسخ لهستانی‌ها به کلیسای کاتولیک و وطن‌پرستی‌ای که با ایمان دینی پهلو می‌زد، اکثریت جامعه‌ی لهستان را نسبت به قوی‌ترین سلاح زردخانه‌ی شوروی، یعنی جذابیت سوسیالیسم از یکسو و وحدت بین‌المللی طبقه‌ی کارگر از سوی دیگر، ایمن کرده بود.» از دیگر سو، «در روسیه بلشویک‌ها که در اکتبر 1917 قدرت را به دست گرفته بودند از پیشنهاد صلح آلمان استقبال کردند.» و همچنین «با فروپاشی آلمان و خاتمه‌ی جنگ در نوامبر 1918، اگرچه هدف اصلی آن از میان برخاست، باز به متفقین امکان داد منابع بیشتری را برای این مقصود اختصاص دهند».