چهل نامه کوتاه به همسرم

نامه‌نویسی به معشوق عمری طولانی در ادبیات جهان دارد و «چهل نامه کوتاه به همسرم» نیز از برجسته‌ترین و البته محبوب‌ترین نامه‌های حقیقی از زبان عاشقی به معشوقش در ادبیات فارسی معاصر است. نامه‌هایی که به گفته‌ نویسنده کتاب، همان معشوق شیرین کلام یعنی نادر ابراهیمی، طی سال‌های 1363 تا 1365 و به هنگام تمرین خطاطی برای همسرش نگاشته شده است.
نادر ابراهیمی در توصیف آن روز‌های خود در مقدمه کتاب این‌گونه نوشته است:
«آن روزها که تازه تمرین خطاطی را شروع کرده بودم، حدود سال‌های 63-65، به هنگام نوشتن، در تنهایی، در فضایی که بوی تلخ مرکب ایرانی در آن می‌ پیچید و صدای سنتی قلم نی، تسکین‌دهنده‌ خاطرم می‌‌شد و غالبا به یاد همسرم می‌‌افتادم که او نیز همچون من و شاید نه همچون من اما به شکلی، گهگاه و بیش از گهگاه، دلگرفتگی، قلبش را خاکستری رنگ می‌‌کرد و می‌‌کوشیدم که به جست‌وجو در به امید رسیدن به ریشه‌‌های گیاه بالنده و سرسخت اندوه و دانستن اینکه این روینده‌ بی‌‌پروا از چه چیزها تغذیه می‌‌کند و شناختن شرایط رشد و دوامش آن را نابود کنم بل زیر سلطه و در اختیار بگیرم. پس، یکی از خوب‌‌ترین راه‌های رسیدن به این مقصود را در این دیدم که متن تمرین‌‌های خطاطی‌‌ام را تا آنجا که مقدور باشد اختصاص دهم به نامه‌ کوتاهی به همسرم.»
نامه‌های نادر ابراهیمی به همسرش فرزانه منصوری نثری شعرگونه دارد، گاه از مسائل جزئی و روزمره برای همسرش می‌گوید و گاه با زبانی شیرین نصیحت می‌کند، چندی از فلسفه و زندگی و فراز و نشیب‌هایش و تربیت فرزند برای همسرش می‌گوید و گاهی از عشق و سادگی در پس آن… .
آنچه درخور توجه بیشتر درباره این کتاب است، صداقت و دوری از تکلف‌های شاعرانگی آن است. این واگویه‌ها که گاه در چند سطر خلاصه می‌شوند و گاه چند صفحه هم برای نوشتن آنها کفایت نمی‌کند، به صادقانه‌ترین گفتار ممکن از علاقه و عشق نادر ابراهیمی به فرزانه (که آن را عموما عزیز من، می‌نامد) پرده برداشته است. با خواندن این چهل نامه، تنها دل‌نوشته‌هایی عاشقانه را نمی‌خوانید، راه و رسم عاشقانه زیستن را خواهید خواند.
نکته جالب در مورد این زندگی عاشقانه این است که زندگی نادر و فرزانه در ابتدا بدون عشق آغاز شده بود، اما از همان سال اول زندگی چنان علاقه و الفتی میان این زوج شکل می‌گیرد که این گونه در کلام ابراهیمی تجلی می‌کند: «تو را چون خاک می‌خواهم همسر من»؛ به گفته فرزانه منصوری نهایت علاقه نادر ابراهیمی در خاک و وطن خلاصه می‌شد و این جمله نشان از عمق علاقه بین این زوج دارد.